Ten mały pajęczak towarzyszy nam w niemal każdym regionie świata. Jest ich ponad 900 gatunków, z których minimum 19 żyje w Polsce.
🕷 GDZIE MOŻEMY SPOTKAĆ KLESZCZA?
Właściwie wszędzie! Wystarczy, aby dane miejsce było odwiedzane przez zwierzęta (np. drobne ssaki, ptaki, większe zwierzęta), a ten pasożyt chętnie zaczai się na swego żywiciela. Doskonale czują się na szlakach, którymi wędrują zwierzęta tzw. korytarzach ekologicznych i to nie tylko w lasach, na łąkach, torfowiskach, na brzegach rzek i jezior, ale także w miastach, np. parkach, trawnikach, krzakach, oczek wodnych, jezior. Pamiętajmy, że do wielu miast zaglądają mieszkańcy lasów podmiejskich – dziki, lisy, zające, które zasilają miejską populację kleszczy.
🕷 GDZIE CZAJĄ SIĘ KLESZCZE?
To mit, że kleszcze skaczą na nas z drzew! Ci mali krwiopijcę najchętniej czekają na nas na skraju ścieżek, łąk, w wilgotnych liściastych lasach, w trzcinach. Zaczajają się na wysokości od 30 cm do 150 cm. Dlatego tak ważne jest odpowiednie zabezpieczenie ciała do tej wysokości.
🕷 KLESZCZ KĄSI CZY ŻĄDLI?
Kleszcze najpierw zakotwiczają się na ciele żywiciela za pomocą odnóży i kolców umieszczonych wokół aparatu gębowego, a następnie wpuszczają żądło. Użądlenie nie boli, bo produkowany w ślinie środek przeciwbólowy skutecznie blokuje odczucie ukłucia. Kleszcz może być przyczepiony do naszego ciała aż do 14 dni!
🕷 KIEDY KLESZCZE SĄ NIEBEZPIECZNE?
To zależy od temperatury otoczenia. Generalnie uaktywniają się od 7 stopni Celsjusza. Główny sezon w Polsce to wiosna-jesień. Jednakże, gdy zimy są łagodniejsze, kleszcze mogą być aktywne przez cały rok.
🕷 JAKIE CHOROBY PRZENOSZĄ KLESZCZE?
- KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU (KZM) – to wirusowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie mózgu lub jednym i drugim. Choroba ta może być śmiertelna! Wyleczenie nie jest możliwe, można tylko łagodzić objawy. Jedynym środkiem zapobiegawczym jest szczepienie.
- BORELIOZA – wywołuje ją bakteria, która może zaatakować skórę, stawy, układ nerwowy, wzrok lub inne części ciała. Najczęściej pierwszym objawem jest zaczerwienienie wokół miejsca użądlenia, zmęczenie, bóle i zawroty głowy. Inne objawy mogą wystąpić później i do najczęstszych zalicza się porażenie nerwu twarzowego, ale nawet po kilku latach od ukłucia mogą wystąpić takie objawy, jak problemy z sercem, zapalenie stawów, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Do zakażenia dochodzi poprzez ślinę kleszcza, ale nim bakteria z jelit dotrze do naszych tkanek mija sporo czasu. Dlatego tak ważne jest bardzo szybkie usunięcie kleszcza. Niestety nie istnieje szczepienie zabezpieczające nas przed tą chorobą.
- LUDZKA ANAPLAZMOZA GRANULOCYTARNA (HGA) – jest to choroba bakteryjna, której objawy nie są jednoznaczne. Zakażenie organizmu może nie dawać żadnych symptomów albo w przebiegu bardzo ciężkim zagrażającym życiu. W pierwszej fazie zainfekowany zostaje układ krwionośny, a w kolejnych może dojść do zakażenia wielu narządów i tkanek (w tym układu nerwowego). Objawy mogą być grypopodobne, stąd często nie rozpoznajemy prawdziwej przyczyny choroby, a po ustąpieniu objawów nawet nie wiemy, ze cały czas jesteśmy zainfekowani. Leczenie polega na podaniu antybiotyków.
- LUDZKA ERLICHIOZA MONOCYTARNA (HME) – bakteria erlichia chaffeensis jest rzadziej spotykana niż inne bakterie i wirusy przenoszone przez kleszcze. W Polsce zanotowano zakażenia głownie na wsiach i po wizycie w lesie. Główne objawy to gorączka, ból mięśni, głowy, brzucha, kaszel, utrata łaknienia, czy splątanie. Leczenie polega na podaniu tetracykliny. W ciężkich przypadkach choroba może prowadzić do śmierci.
- GORĄCZKA Q – jest uważana za jedną z najbardziej zakaźnych chorób na świecie, ponieważ do wywołania infekcji u osób podatnych może wystarczyć tylko jedna bakteria! Tą bakterią przenoszoną przez kleszcze zarażają się głownie zwierzęta gospodarcze, jednakże człowiek może się nią również zarazić bezpośrednio od kleszcza lub poprzez spożycie produktów odzwierzęcych i kontakt z zarażonym osobnikiem. Choroba objawia się grypopodobnie; gwałtownie pojawiają się gorączka, ogólne złe samopoczucie, silny ból głowy, bóle mięśniowe, utrata apetytu, suchy kaszel, ból opłucnowy, dreszcze. Pojawiają się również objawy z układu pokarmowego: wymioty, biegunka, nudności. Może wystąpić zapalenie wsierdzia i płuc. Leczenie polega na podaniu antybiotyków.
- Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna(CCHF) – to wysoce śmiertelna choroba wirusowa (nawet do 50% hospitalizowanych). Do zarażenia u ludzi dochodzi drogą odkleszczową, bądź poprzez kontakt z krwią zainfekowanych zwierząt lub ludzi. Początek choroby jest nagły, pojawiają się ból głowy i stawów, wysoka gorączka, bóle brzucha i wymioty. Często występują zaczerwienienie twarzy, przekrwienie spojówek i błony śluzowej gardła oraz wybroczyny na podniebieniu. Bardzo trudna w leczeniu. Niestety nie opracowano jeszcze szczepionki.
- Babeszjoza – choroba pasożytnicza ludzi i zwierząt wywołana przez pierwotniaki przenoszone przez kleszcze. To najrzadziej występująca choroba odkleszczowa. Zakażenie często ma przebieg bezobjawowy, jednak może rozwinąć się ciężka infekcja podobna w pierwszej fazie do grypy, później do malarii. Może prowadzić do uszkodzenia wątroby i śledziony. Leczenie polega na podaniu antybiotyku i hininy.
🕷 JAK SIĘ CHRONIĆ PRZED KLESZCZAMI?
- Unikać przebywania w miejscach ich bytowania (trawy, krzaki, miejsca wilgotne).
- Nosić ubrania uniemożliwiające dostanie się kleszczy przez rękawy, nogawki, kołnierz.
- Stosować preparaty odstraszające insekty.
- Po powrocie do domu obejrzeć całe ciało, a ubranie wyprać.
- Pomyśleć o szczepieniu przeciwko KZM.
🕷 WNIOSKI
Kleszczy należy się bać, a właściwie ich wpływu na nasz organizm. Niewinny spacer może okazać się dla nas śmiertelny.
🕷 JAK MOŻEMY POMÓC?
- Zapraszamy mieszkańców województwa warmińsko-mazowieckiego na BEZPŁANY wykład, podczas którego nasi eksperci dogłębnie przedstawią przyczyny i skutki użądlenia przez kleszcze oraz sposoby na zabezpieczenie się przed nimi.
- Osoby 50+ dodatkowo zapraszamy na BEZPŁATNE BADANIA, których celem jest określenie czy osoba jest zarażona jakąkolwiek chorobą odkleszczową.
Wszelkie informacje i formularz zgłoszenia znajdziecie na stronie https://profilaktyka-borelioza.pl/